Waarom testen belangrijk is
Een inefficiënte koelkast verhoogt je stroomverbruik én kan voedsel sneller bederven. Kleine problemen zoals vuil op de condensor, een versleten deurrubber of onjuiste temperatuurinstellingen kunnen het rendement sterk verminderen. Met de volgende vijf eenvoudige tests ontdek je snel of jouw apparaat extra aandacht nodig heeft. Veel checks kun je zelf doen; voor complexere problemen verwijzen we naar onderhoud en schoonmaak of een vakman.
Test: meet de interne temperatuur
Wat je nodig hebt: een losse koelkastthermometer of een digitale keukenthermometer.
Hoe: Plaats de thermometer in het midden van het koelgedeelte en laat de deur enkele uren gesloten zijn. Noteer de temperatuur. De aanbevolen ideale temperatuur voor een koelkast is rond de 3–5 °C; voor de vriezer is dit ongeveer -18 °C.
Wat het betekent: Is de temperatuur boven 5 °C, dan draait de compressor harder en verbruikt meer stroom — en liggen bederfelijke producten in gevaar. Controleer instellingen, deuropening gedrag en vulgraad (een te lege koelkast verliest koelte sneller).
Meer over veilig bewaren en juiste temperaturen vind je op voedsel veilig bewaren.
Test: controleer de deurafdichting
Wat je nodig hebt: een A4-tje of een briefje papier.
Hoe: Plaats het papier halverwege de deur en sluit deze. Trek het papier voorzichtig; als het makkelijk loskomt of je het zonder weerstand kunt verwijderen op meerdere plekken, is de afdichting mogelijk versleten of vuil.
Wat het betekent: Een slechte afdichting laat warme lucht naar binnen en koude naar buiten, waardoor de compressor langer moet draaien. Reinig de rubbers met een mild sopje en controleer op scheuren. Vervanging is soms nodig en loont om energieverspilling te voorkomen.
Test: kijk naar stof en ventilatie bij condensor en luchtroosters
Wat je nodig hebt: stofzuiger met borstel, zachte borstel of doek.
Hoe: Trek de koelkast iets van de muur (als mogelijk) en controleer de achterzijde of onderzijde waar de condensor of koelribben zitten. Als er veel stof of pluis zit, maak dit voorzichtig schoon met een borstel of stofzuiger. Controleer ook of ventilatieroosters niet geblokkeerd zijn en dat er voldoende ruimte rond de koelkast is voor luchtcirculatie.
Wat het betekent: Vuil op de condensor vermindert warmteafvoer waardoor de koelkast inefficiënt wordt en meer stroom verbruikt. Regelmatig schoonmaken verbetert de werking en verlengt vaak de levensduur. Zie ook onze pagina over onderhoud en schoonmaak voor meer tips.
Test: controleer op overmatige ijsvorming en ontdooicyclus
Wat je nodig hebt: visuele inspectie en thermometer indien gewenst.
Hoe: Open de vriezer en controleer op ijsophoping langs wanden, lade en binnenwanden. Een dun laagje rijp is normaal, maar dikke ijsophopingen of loskomende stukken ijs zijn signalen dat de ontdooicyclus niet goed werkt of dat de deur niet goed sluit.
Wat het betekent: IJsvorming vermindert koelcapaciteit en verhoogt verbruik omdat de compressor meer moet compenseren. Ontdooi volgens de instructies van de fabrikant en onderzoek oorzaken zoals beschadigde deurafdichtingen of een defecte ontdooifunctie. Meer info over soorten koelsystemen en hoe ze werken staat op soorten koelsystemen.
Test: meet daadwerkelijk verbruik of let op runtime
Wat je nodig hebt: een plug-in energiemeter (kWh-meter) of eenvoudige observatie van hoe vaak de compressor aanslaat.
Hoe: Sluit de koelkast gedurende een week aan op een energiemeter. Noteer het verbruik in kWh en vergelijk dit met het energielabel van jouw koelkast of typische waarden voor vergelijkbare modellen. Heb je geen meter, observeer dan of de compressor vaak en langdurig draait en of het apparaat warm aanvoelt aan de achterkant.
Wat het betekent: Een hoger dan verwacht verbruik wijst op inefficiëntie. Een energiemeter is de meest directe manier om te bepalen hoeveel je koelkast bijdraagt aan de factuur. Combineer deze met tips over hoe je je koelkast optimaal inzet, bijvoorbeeld door rekening te houden met variabele stroomtarieven: zo gebruik je je koelkast om te besparen met variabele stroomtarieven.
Snelle verbeteringen en wanneer je een specialist inschakelt
Als één of meerdere tests negatief uitpakken, zijn er vaak eenvoudige oplossingen: deurrubbers reinigen of vervangen, condensor schoonmaken, temperatuurcorrectie of ontdooien. Deze acties verlagen direct het verbruik en verbeteren voedselveiligheid. Staat je apparaat op een te warme plek of is de keuken slecht geventileerd, verplaats of creëer extra ventilatieruimte.
Schakel een vakman in als je merkt dat de compressor continu draait, er ongewone geluiden zijn of als technische onderdelen (zoals de thermostaat of ontdooiverwarming) vermoedelijk defect zijn. Voor advies over geluid en isolatie zie geluidsniveau en isolatie. Voor veelvoorkomende vragen over energie-efficiëntie en labels kun je terecht op energielabel en verbruik.
Tot slot: kleine acties, duidelijk resultaat
Met vijf eenvoudige tests kun je snel inschatten of jouw koelkast onnodig veel energie verbruikt. Meestal zijn het kleine onderhoudsacties of instellingen die een groot verschil maken. Blijf regelmatig controleren en combineer deze checks met goed gebruik van je koelkast — correcte invulling, geen warme etenswaren direct plaatsen en de deur niet onnodig openen — om energie te besparen en voedsel veilig te bewaren. Wil je meer praktische tips over koelkasten en slimme keuzes, bekijk dan ook artikelen als maak je oude koelkast smart zonder dure upgrade of waarom steeds meer mensen kiezen voor onderhoudsabonnementen.
